رحم (uterus)

یک عضو عضلانی است که در خط وسط بین مثانه و رکتوم قرار گرفته است، دارای یک تنه و یک سرویکس میباشد که در پایین به واژن ختم می شود. در بالا لوله های رحمی (لوله های فالوپ) از طرفین رحم به خارج برجسته شده و به داخل حفره صفاق دقیقا در مجاورت با تخمدانها باز می شود. رحم دارای یک انتهای فوقانی گرد و به نام فوندوس میباشد.

سرویکس در بخش تحتانی رحم واقع گردیده و دارای یک کانال مرکزی باریک است. انتهای سرویکس به داخل دیواره قدامی واژن برجسته شده و چهار فورنیکس (قدامی خلفی و دوطرفی) در اطراف لبه سرویکس در محل الحاق به دیواره واژن تشکیل می دهند.

کانال مرکزی سرویکس در پایین از طریق سوراخ خارجی به داخل واژن و در بالا از طریق سوراخ داخلی به حفره رحم باز می شود. خونرسانی به رحم توسط شريان رحمی شاخه ای از تنه قدامی ایلیاک داخلی و شریان تخمدانی میباشد.

لوله های رحمی (uterine tubes)

این لوله ها از بالای تخمدانها عبور می کنند و در طرف خارج آنها امتداد می یابند.

• هر لوله یک انتهای شیپور مانند به نام اینفاندیبولوم دارد.
• لبه های اینفاندیبولوم دارای تواند انگشت مانندی به نام fimbriae است .
• لوله در طرف داخل اینفندیبولوم پهن می شود و آمپولا (ampula) شکل می گیرد.
• سپس باریک شده و تنگه (isthmus) را قبل از پیوستن به تنه رحم تشکیل میدهد.

خونرسانی لوله های رحمی

یک سوم خارجی لوله رحمی : شریان تخمدانی

دو سوم داخلی؛ شریان رحمی

تخمدان (ovary)

برخلاف بیضه ها از درون کانال اینگوئیتال عبور نمی کنند بلکه پس از طی مسیر کوتاهی متوقف شده و بر روی دیواره خارجی حفره لگن قرار می گیرند و تولید تخمک می کنند. تخمدان ها بادامی شکل و دارای دو انتهای فوقانی (حجیم تر) و تحتانی هستند. تخمدانها داخل صفاقی می باشند و توسط یک چین صفاقی کوتاه بنام مزوواریوم (mes0varium) به لايه خلفی لیگامان پهن متصل می شوند. خون رسانی به تخمدان ها برعهده شریان های تخمدانی، شاخه هایی از آئورت شکمی می باشد. تخلیه وریدی در سمت راست به ورید اجوف تحتانی و در سمت چپ به ورید کلیوی چپ صورت می گیرد.

شریان های تخمدان در حین عبور از ورودی لگن بطرف تخمدان در داخل لیگامان آویزان کننده تخمدان طی مسیر می کنند و با عبور از درون مزوواریوم به تخمدان می رسند و درنهایت با عبور از مزومتریوم لیگامان پهن ، با شريان رحمی آناستاموز می دهند.

لیگامان پهن (broad ligament)

• تخمدان ها توسط چین صفاقی کوچکی بنام مزوواریوم از لایه خلفي ليگامان پهن آویزان میشوند.
• به بخشی از ليگامان پهن که در فاصله بین تخمدان ها تا دیواره خارجی لگن قرار گرفته، الیگامان آویزان کننده تخمدان یا لیگامان آنفاندیبولوپلویک (suspensory ligament of ovary)

گویند که عروق و اعصاب تخمدانی از طریق آن وارد تخمدان ها می شوند. شریان های رحمی از روی حالبها در قاعده ليگامان های پهن عبور می کنند

الیگامان پهن دارای سه بخش است:

1. مزومتریوم که بزرگترین بخش لیگامان پهن است و از دیواره خارجی لگن تا تنه رحم کشیده میشود.

2. مزوسالپینکس که فوقانی ترین بخش لیگامان پهن است و بین لوله رحمی و مزوواریوم قرار دارد.

3. مزوواریوم که تخمدان را به لايه خلفی لیگامان پهن متصل می کند.

• قطب تحتانی تخمدان ها به یک نوار لیفی_عضلانی بنام الیگامان تخمدان متصل می شود که در لبه مزوواریوم بطرف داخل به سمت رحم می آید.
• سپس بسمت جلو خارج بصورت لیگامان گرد رحمی ادامه دارد. الیگامان گرد رحمی با عبور از ورودی لگن به حلقه اینگوئیتال عمقی رسیده و از درون کانال اینگوئیتال عبور کرده و درنهایت به بافت همبند مجاور لابیای بزرگ در پربنه خاتمه می یابد.